Deniz kuşları için hedef dışı avlanmaya karşı geliştirilen çözümler nelerdir?
Deniz kuşlarının hedef dışı avlanmasına karşı geliştirilen çözümlerin çoğu büyük ölçekli balıkçılıkta geliştirilmiştir. Küçük ölçekli balıkçılıkta hedef dışı avlanma konusunda çalışmalar çok yenidir ve henüz etkili çözümler geliştirilmemiştir. Büyük ölçekli balıkçılıkta oltaların üzerinden sarkıtılan korkutucu şeritler deniz kuşlarının oltalara yaklaşmasını engellemektedir. Yine oltalara eklenen ağırlıklar oltaların deniz bırakıldığında hızla çökmesini sağladığından deniz kuşlarının oltanın ucundaki yemi almasına fırsat vermemektedir.
Türkiye’de neden deniz kuşu hedef dışı avlanma projesine ihtiyaç duyuldu?
Türkiye deniz kuşu çeşitliliği açısından çok zengin bir ülke olmasa da denizlerimiz bazı hassas deniz kuşu türlerinin küresel ölçekte önemli miktarını barındırmaktadır. Örneğin nesli tehlike altında olan ve yalnızca Akdeniz Havzasında yaşayan Yelkovanlar denizlerimizde çok yüksek sayıda bulunur; yine Tepeli karabatakların sadece Akdeniz Havzasında yaşayan bir alt türünün önemli bir kısmı Türkiye’de barınmaktadır. Bu türlerin Türk denizlerinde hedef dışı avlanması türlerin küresel nüfusunu etkileyeceğinden yılda kaç bireyin hedef dışı avlanma ile kaybedildiği ve bu miktarın sürdürülebilir olup olmadığı iyi bilinmelidir. Ayrıca hedef dışı avlanmanın deniz kuşları için bütün Akdeniz’de yaygın bir problem olduğu düşünülse de çok az ülke bu problemi araştırmıştır. Doğu Akdeniz’de bir nebze olsun bilgi açığını giderebilmek adına Türkiye denizlerinde hedef dışı avlanma projesine ihtiyacımız var.
Hedef dışı avlanma küresel ölçekte deniz kuşlarını nasıl etkiliyor?
Deniz kuşları biyolojileri gereği geç yaşta üremeye başlayan ve her üreme sezonunda az sayıda yavru yetiştiren türlerdir. Deniz kuşu nüfusunun sürdürülebilmesi için aktif üreyen; erişkin bireylerin hayatta kalması çok önemlidir. Yapılan araştırmalara göre hedef dışı avlanma ebeveynlerin daha fazla besine ihtiyaç duyduğu üreme sezonunda daha sık gerçekleşmektedir. Dolayısı ile hedef dışı avlanma özellikle üreyen, erişkin birey sayısında büyük kayıplara sebep olduğundan deniz kuşu popülasyonlarını etkileyen en büyük tehditler arasındadır. Her yıl sadece Avrupa denizlerinde 200 binden fazla deniz kuşunun hedef dışı avlandığı tahmin edilmektedir.
Hedef dışı avlanma neden bir problemdir?
Hedef dışı avlanma, nesli tehlike altında olan türler oltaya/ağa takıldığında bir probleme dönüşür. Sayıları hali hazırda azalmış olan bu hassas türler için hedef dışı avlanma son derece gereksiz bir kayba neden olur. Bunun yanında hedef dışı avlanmanın problem olması için yakalanan türlerin neslinin illa tehlike altında olması şart değildir. Bazı yaygın türler çok büyük miktarda hedef dışı avlanıyorsa bu durum sürdürülebilir olmayacağından ileride tür için sorun teşkil edecektir.
Hedef dışı avlanma;
• biyoçeşitliliği azaltabilir,
• su tabakalarındaki canlı kütlelerinin yerini değiştirip ekosistemi rahatsız edebilir (örneğin normalde dipte yaşayan bir balık türünün trol ile hedef dışı avlanıp sonra deniz yüzeyine dökülmesi bu biyokütlenin dipten yüzeye insan eli ile çıkmasını sağlar),
• uzun vadede özellikle dipten yüzeye çıkarılan bu canlı kütlesinin denizde geri dönüşümü normal süreçler ile gerçekleşmeyebilir, dolayısı ile denizdeki besin ağı bu durumdan etkilenebilir.
Paraketa balıkçılığında hedef dışı avlanma neden olur?
Paraketa balıkçılığında uzun bir ana hat üzerinde belli mesafede sıralanmış, uçlarında kanca olan oltalar bulunur. Bu oltaların ucuna hedeflenen av türünü cezbedecek yemler takılır. Türkiye’de kullanılan yemler genelde ticari değeri olan pelajik balık türleri (örneğin hamsi, sardalya ve uskumru); karidesler; ahtapot veya mamundur. Denizde bir çok canlı oltalarda kullanılan bu yem türleri ile beslenmektedir. Dolayısı ile oltalar denize bırakıldığında bu yemler hedefte olmayan diğer türleri de cezbedebilir; çünkü bu türler için denizde bir oltanın ucunda asılı yem kolay bir yemektir. Bu türler oltaların ucundaki yemi almaya çalışırken oltalara takılabilir ve ölebilir.
Hedef dışı avlanma nedir?
Hedef dışı avlanma, balıkçılıkta avlanması hedeflenen türlerin yanında ticari değeri olmayan diğer türlerin de istemeden oltalara / ağlara takılması olayıdır. Ticari değeri olmayan ve istemeden avlanan bu canlılar yakalandıklarında çoğunlukla ölür ve denize geri bırakılırlar. Bu türler balık, kabuklular, yumuşakçalar, deniz kaplumbağası, yunuslar ve deniz kuşları gibi denizde yaşan tüm canlılar olabilir. Örneğin mercan balığı avlamaya giden bir paraketa balıkçısının oltasına takılan mercan dışındaki balık türleri, asgari avlanma boyutunun altındaki mercan balıkları ve deniz kuşları hedef dışı av sınıfına girer.